Heeft je kind moeite met begrijpend lezen? Vindt het die lange teksten met moeilijke woorden ook zo lastig? Misschien heeft de juf of meester van je kind ook weleens gezegd dat je kind achterblijft op woordenschat. Maar wat is dat nu eigenlijk, woordenschat? En waarom is die woordenschat zo belangrijk?

In dit blog lees je meer over woordenschat maar vind je vooral veel tips voor thuis. Je kunt als ouder namelijk heel veel doen voor en samen met je kind, op een leuke en ontspannen manier!

Waarom is een goede woordenschat belangrijk?

Woordenschat is het totaal aan woorden dat je kind kent. Hoe meer woorden je kind kent, hoe beter het snapt wat een ander zegt of schrijft. En een goede woordenschat helpt je kind ook om zichzelf beter uit te drukken.

Woordenschat komt terug in heel veel dingen die je kind op school doet. Denk bijvoorbeeld aan begrijpend lezen of de zaakvakken (aardrijkskunde, geschiedenis, biologie). En wat denk je van rekenen: in de midden- en bovenbouw krijgt je kind steeds meer te maken met verhaaltjessommen. Je kunt deze sommen alleen goed oplossen als je ook snapt wat er gevraagd wordt.

Staan er in een tekst veel woorden die je kind niet snapt? Dan is het ook heel lastig om de tekst goed te begrijpen en de vragen erbij te kunnen beantwoorden. Wist je dat je kind zo’n 95% van de woorden in een tekst moet kennen om de tekst uiteindelijk goed te kunnen begrijpen?
De woordenschat bepaalt dus voor een belangrijk deel de schoolresultaten van je kind.

Zo help je je kind meer woorden te leren!

Je kind leert woorden in de verschillende lessen op school: in taallessen, maar bijvoorbeeld ook in de lessen geschiedenis en aardrijkskunde. Maar verreweg de meeste woorden leert je kind van alle taal die om hem of haar heen is, via gesprekken, boeken, kranten, tijdschriften, TV en internet. Je kunt als ouder dus een hele belangrijke bijdrage leveren aan de woordenschat van je kind. Hoe je dat kunt doen, lees je in de tips hieronder.

Benoem wat je onderweg en thuis tegenkomt

Wanneer je met je kind onderweg bent, benoem dan wat je ziet: de duif, de eikenboom, de lantaarnpaal, de dakkapel, de caravan, het wegrestaurant, …
Ook in huis kom je natuurlijk veel tegen: het fornuis, de afstandsbediening, de wasmachine, de pollepel, de schuimspaan, …
Gebruik daarbij ook de moeilijkere woorden of synoniemen (=2 woorden die hetzelfde betekenen) zoals het trottoir (i.p.v. de stoep), de ambulance (i.p.v de ziekenauto), het toilet (i.p.v. de WC).

Lezen

Geschreven taal ofwel boekentaal is veel afwisselender dan gesproken taal. Het bevat veel meer verschillende woorden. Lezen is dus heel belangrijk voor de woordenschat. Wanneer je kind elke dag 15 minuten leest, dan leest het uiteindelijk meer dan 1 miljoen woorden per jaar. Kinderen die thuis minder dan 5 minuten per week lezen, lezen maar zo’n 21000 woorden per jaar.
Ga dus samen met je kind naar de bibliotheek en kijk welke leuke boeken je er allemaal kunt lenen. Kinderen kunnen gratis lid worden van de bibliotheek.

Stripboeken en luisterboeken

Misschien is je kind niet zo’n lezer, maar vindt het stripboeken of luisterboeken wel leuk.
Stripboeken zijn een prima alternatief. Ze kunnen helpen de drempel tot lezen te verlagen waardoor je kind toch aan het lezen gaat en merkt dat lezen leuk kan zijn. Daarbij is het lezen van stripboeken ook leerzaam: nieuwe woorden worden ondersteund door plaatjes, waardoor het verhaal makkelijker te begrijpen is.

En via luisterboeken komt je kind toch in aanraking met de boekentaal. Je vindt luisterboeken bij de LuisterBieb van de online bibliotheek of je kunt ze aanschaffen bij winkels als Bol.com of Bruna. En nee, ik heb geen aandelen 😉

Kidsweek en tijdschriften

Misschien vindt je kind het wel leuk om de Kidsweek te lezen. Dit is een krant voor kinderen die ook op school vaak gebruikt wordt. Ook zijn er veel leerzame tijdschriften voor kinderen, zoals Quest Junior, National Geographic Junior, ZoZitDat en PipaPanda en TamTam van het Wereld Natuurfonds. Je kind kan tijdschriften lenen in de bibliotheek.

Voorlezen

Naast dat het heel gezellig is om te doen met je kind, is voorlezen voor kinderen die zelf nog niet kunnen lezen de belangrijkste manier om kennis te maken met de boekentaal en om nieuwe woorden te leren.
Maar ook voor kinderen die al wel zelf kunnen lezen is het belangrijk om door te gaan met voorlezen. Wanneer kinderen zelf lezen, kiezen ze toch vaak boeken die makkelijk te lezen zijn en dicht bij hun belevingswereld liggen. Door je kind voor te lezen, kun je ook de wat moeilijkere boeken aanbieden.
Praat samen over het boek dat je voorleest en praat over de moeilijke woorden in de tekst. Vraag je kind of het weet wat bepaalde woorden betekenen.
Maak ook gebruik van de kracht van herhaling: een nieuw woord moet zo’n 7x keer voorbij komen voordat je kind dit echt kent. Vaker hetzelfde boek voorlezen is dus helemaal geen probleem, maar juist heel nuttig.
Blijf dus voorlezen, ook al zit je kind al in groep 5, 6, 7, of 8!

Moeilijke woorden schrift

Ken je Brammetje Baas, dat jongetje uit de gelijknamige film? Hij hield een schriftje bij met mooie, moeilijke woorden. Telkens als hij een mooi en moeilijk woord tegenkwam, schreef hij dat in zijn schrift met uitleg en een plaatje erbij. Koop dus samen met je kind een mooi schrift en verzamel alle mooie, moeilijke woorden.

Het Klokhuis en Jeugdjournaal op TV

Kijk samen met je kind naar informatieve programma’s op TV, zoals Het Klokhuis en Jeugdjournaal. Via deze programma’s leert je kind veel van de wereld om hem heen. Wanneer je samen kijkt, kun je ook meteen de moeilijke woorden uitleggen aan je kind.

Spelletjes

Natuurlijk mogen ook spelletjes niet ontbreken op deze lijst met tips.
Vroeger op school speelden we vaak in de klas het spel woordslang. Later speelde ik dat ook met mijn kinderen, bijvoorbeeld in de auto op weg naar vakantie. Je kiest een categorie, bijvoorbeeld dieren. Iemand begint en zegt het woord leeuw. De volgende zegt dan een nieuw woord met de laatste letter van leeuw, de w. Dus dan krijg je bijvoorbeeld leeuw – wolf – fazant – tijger enz.

Een ander geschikt spel is Scrabble of Boggle waarbij je woorden moet vormen van verschillende letters.

En PimPamPet: waarbij je een letter draait en dan op zoek gaat naar een boom met de letter …., een meisjesnaam met de letter …, of een tv programma met de letter … .

Of ken je het spel 30 Seconds? Hierbij moet je proberen om zoveel mogelijk woorden uit te leggen aan de ander, zonder daarbij het woord zelf te noemen. Heb je dit spel niet in huis, dan kun je het ook zelf maken. Maak zelf kaartjes met daarop woorden. Kies voor willekeurige woorden of bepaal een thema.

En het spel Wie/Wat ben ik is ook heel leuk en geschikt om de woordenschat te oefenen. Gebruik hiervoor post-its, schrijf een woord op het blaadje, plak hem bij je tegenspeler op het voorhoofd en je tegenspeler moet door het stellen van vragen erachter komen wie of wat hij is / welk woord er op zijn voorhoofd geplakt is.

Misschien ken jij nog wel meer spelletjes om de woordenschat mee te oefenen. Laat je het me weten?!

tot slot

Hopelijk heb je via dit blog een aantal leuke en bruikbare tips gekregen waarmee je samen met je kind aan de slag kunt gaan met de woordenschat.
Heb je na het lezen van dit blog vragen of opmerkingen, laat het me dan weten in een reactie onder dit blog of in een bericht via mijn contactpagina.